تئوری موسیقی مجموعه ای است از قوانین ریاضی برای درک و بکارگیری تاثیر اصوات موسیقایی بر سیستم شنوایی و مغز انسان که در مواردی نقاط مشترکی نیز با بعضی جانداران دارد.
با وجود اینکه ویژگی هایی مانند ساختار منظم ارتعاشات ، تغییرات تن و رنگ آمیزی جذاب اصوات موسیقایی را از مابقی اصوات قابل شنود برای گوش انسان متمایز میکند اما بدون شناخت روابط ریاضی علم موسیقی استفاده از هر صدای موسیقایی نیز مانند دیگر اصوات در گستره وسیع شنوایی انسان بدون مفهوم جلوه خواهد کرد.
بر اساس قوانین فیزیک ، اصوات با سرعت های مختلف جریان هوا را مرتعش کرده و برخورد ارتعاشات هوا با پرده گوش موجب شنود و تشخیص هر صوت میگردد.
واحد سنجش سرعت ارتعاش فرکانس بوده و اصوات بر حسب ارتعاش در ثانیه سنجیده شده و با واحد هرتز Hz عددگذاری می شوند به عنوان مثال صدایی با فرکانس 50 هرتز هوا را با سرعت 50 بار در ثانیه مرتعش میکند.
گوش انسان صرفا قادر به شنود و درک فرکانسهای محدوده 20 تا 20000 هرتز بوده و نسبت به هر فرکانسی خارج از این محدوده کاملا ناشنواست و به همین دلیل کلیه سازهای موسیقی صرفا برای همین محدوده فرکانسی طراحی و ساخته شده اند.
تک تک اصوات موسیقایی این بازه فرکانسی که بر مبنای اصول ریاضی محاسبه و مشخص شده نتهای موسیقی را تشکیل داده و با زبان تخصصی نت نویسی برای سازها یا لهجه های مختلف دنیا به صورت کاملا قابل تفکیک ثبت و نگارش می شوند.
تئوری موسیقی مهم ترین سرفصل آموزشی مشترک تمام دوره های تخصصی آهنگسازی ، نوازندگی و خوانندگی است و ساختار کلی موسیقی در تمام سبکها بر اساس این قوانین و فرمولها طراحی و اجرا می گردد.